Seçim, tercih etmenin bir başka şekilde söylenmesidir. Ama söylemden ziyade bir irade şekli olması ise akılla ilişkilidir.
Akıl ise, sadece insanda bulunmayıp, iradeyle buluşması itibari ile insani bir değer oluşturmakta olup, sorumlulukları ile de diğer akıl sahibi canlılardan ayrı tutulan bir değerdir. Bu sebepledir ki, akıl iradeyi, irade seçimi, seçim de kaderi tayin eder.
Buradan yola çıkarak varacağımız iki durumdan biri, iradeyi etkileyen sebepler bir yana atılmadan, kişinin kendi iradesini bizatihi tayin etmesi ya da sebeplerin kucağına kendisini bırakarak, rüzgarın önündeki bir yaprak misali savrulması, kaderinin bu olduğunu zannetmesi ve daha da kötüsü, birinin onun yerine karar vermesidir.
Her durumda sorumluluktan kurtulamayacak olması, ne sebepten olursa olsun, sonuçlarından etkilenecek olması ve bedelini ödeyecek olması, suçu başkasına atmasının dahi bir faydası olmaması, pişmanlıkların dahi bazen geç kalması, ortaya çıkacak doğal sonucu değiştirememektedir.
Bahsi geçen iki durumdan diğeri ise, iradenin her şekilde yapmış olduğu seçimin doğruluk derecesinin ve ölçüsünün ne olduğudur. Bu ölçü ile yapılan tercihin doğruluğu mu yoksa sonuçları mı belirleyicidir? Bu da ayrı bir durumdur.
Diğer canlılardaki irade (arının bal yapması vb.) direkt vahiyle şekil bulurken, insandaki iradenin vahye tabi olması için tercih etmesini beklenmesi, seçimin aradaki farkı ortaya çıkarması noktasında, olası bir hakikatin gerçek yüzü iken; gerçeklerin hakikatinin hemen görülememesinin de sebebidir.
Netice-i irade ile yapıla gelen tercihin, seçimimiz dahilinde olup olmamasına bakılmaksızın, kendisine bir kader tayin etmesi, seçimin ne denli önemli olduğunu ve bunun sonucunda sorumluluğu idrake muhtaç bırakmakta kalmayıp, bir de bedel istediğini görmezden gelmek, sorumluluktan kaçılabileceği ve bedel ödemekten kurtulabilineceği anlamına gelmemelidir.
Elbette küçük tercihler büyük kaderi değiştiremez. Fakat bu etkileyemeyeceği manasına da gelmez. Neticede her etkinin bir derecesi ve her derecenin bir etki gücü vardır.
Bu da büyük kaderin inşasında, küçük bir alanı işgal eden önemli bir sebep, yeryüzü kaderini belirlemede insani bir değer, yeni başlangıçlar için atılmış küçük adımlardır.
