Türkiye’de sosyal medya gün geçtikçe daha etkin bir hâl alıyor. Hatta 7’den 70’e herkesin olmazsa olması diyebiliriz. On yıl öncesine kadar hiç aklınıza gelir miydi hayatınızın her anında sosyal medyanın yer alacağını? Öncelikle ”sosyal medya nedir?” sorusunu cevaplayalım; sosyal medya, Web 2.0’ın kullanıcı hizmetine sunulmasıyla birlikte, tek yönlü bilgi paylaşımından, çift taraflı ve eş zamanlı bilgi paylaşımına ulaşılmasını sağlayan medya sistemidir. Bir nevi iletişim aracı da diyebiliriz, fakat günümüzde günlük hayatımızdan alıntılar, fotoğraflar ve hatta yaptığımız aktivitelerin videolarını paylaşır olduk. Bu denli yaygınlaşan sosyal medya kullanımı ise kendi ile beraber belli başlı sorunları da getirir oldu. Bu yazımızda genel olarak sosyal medya kullanımından, sorunlarından ve çözümlerinden bahsedeceğiz. İngiltere merkezli global sosyal medya ajansı We Are Social kapsamlı bir dijital rapor 2016 yılında kamuoyu ile paylaşmıştı. Bu veriler bize sosyal medya platformu hakkında ipuçları veriyor.
I. Türkiye’de aktif sosyal medya kullanıcısı 42 milyon, bu da nüfusumuzun %33’ü demektir. Bu sayı her yıl ortalama %5 artmaya devam etmektedir, ciddi bir rakam diyebiliriz.
II. Türkiye’de aktif mobil sosyal medya kullanıcısı sayısı ise 36 milyon, bu da nüfusumuzun %45’i mobil üzerinden erişim sağlıyor demektir.
III. Türkiye’de kullanıcıların sosyal medyada bir günde geçirdikleri ortalama süre 2 saat 32 dakika! Bu da yılda 926,6 saat yani 39 gün eder neredeyse.
IV. Türkiye’de ki kullanıcıların en çok kullandığı sosyal platform Facebook, ardından en çok WhatsApp, Instagram ve Twitter takip etmekte.
Türkiye’de son verilere göre ise 42 milyon Facebook, 12 milyon Twitter, 22 milyon Instagram kullanıcısı var. Yaş kitlesine göre ayıracak olursak Facebook, WhatsApp ve Instagram her yaştan kitleye hitap etmekte ve kullanılmakta. Twitter ise biraz daha genç kesime hitap etmekte ve kullanılmakta. Bu kadar yaygın bu platformlar haliyle kendisi ile beraber başlıca sorunları da getiriyor. Sosyal medyada başımızın belası virüslere değinmek istiyorum bu arada. Bu platformlar iletişim ve paylaşımdan ziyade bir kesimin ticari bir gelir kaynağı haline gelmiş durumda. ”Nasıl oluyor peki?” diye haykıran sesinizi duyuyor gibiyim. Haydi öyleyse, aklınızdaki soruları cevaplayalım!
Facebook kullanıcısı iseniz bir çok oyun, uygulama ve benzeri API yöntemi ile çalışan sistemlere giriş yaparken dikkat etmelisiniz, API sizden erişim izni isterken aslında karşınıza sizden ne talep ettiklerine dair kısa bir şart name çıkar beraberinde. Bu şart name içerisinde hesabınız adına paylaşım yapmak, özel mesajlarınıza erişim gibi bir çok şart yazar ve siz farkında olmadan bu şartları kabul etmiş olursunuz. Bu yöntem ile API sahipleri binlerce kullanıcıya erişir. Ve böylelikle takip etme ve beğeni gibi kullanım haklarınızı başka profillere sizden izinsiz bir şekilde kullanım hakkına sahip olur. Bir başka deyim ile de; hesabınızın ticaretini yapmış olurlar. Bu tür bir durum ile karşılaşırsanız ayarlar> uygulamalar bölümünden tanımadığınız uygulamaların erişimini kaldırın, ardından şifrenizi değiştirin, sorun kalmayacaktır.
Twitter kullanıcısı iseniz eğer sürekli olarak ”ifşa, katliam, hesabınız çalındı!” veya ”bu mesaj Twitter tarafından gönderilmiştir!” gibi mesajlar alıp duruyorsunuz biliyorum. Bende yaşıyorum bu durumu. Twitter API konusunda biraz sert bir platformdur. Facebook’taki soruna ise nadir rastlanır. Bu yüzden, bu kişiler direkt olarak şifrenize erişmek isteyecektir. Bahsettiğim içeriklerde yer alan adres çubuğuna tıkladığınız zaman karşınıza Twitter’a giriş sayfası gelecektir. Aslında sahte bir giriş sayfasıdır. Siz giriş yaptıktan sonra sayfa sizi yeniden Twitter anasayfa bölümüne yada başka bir adres çubuğuna yönlendirecektir. Sizi bu şekilde oyalayan sistem bu süre zarfında kullanıcı adınız ve şifreniz çoktan karşı tarafa ulaşmış oldu. Hesabınız bir anda binlerce kişiye size gelen mesaj içeriklerini göndermeye başlar, hani derler ya her duyan üzerine bin katmış diye, o mesele işte. Bu zincirleme sistem ile binlerce hatta yüz binlerce profilin hesabına erişim sağlanıyor. Ardından takip etme, beğeni, retweet ve benzeri kullanım haklarınızı ücretli bir şekilde izinsiz ticareti yapılmış oluyor. Bu tür bir durum ile karşılaşırsanız öncelik ile şifrenizi değiştirin, ardından ayarlar> uygulamalar bölümünde tanımadığınız uygulamaların erişimini kaldırın, sorun kalmayacaktır.
Instagram ise bu ticaretin döndüğü en büyük platformdur. Genellikle Twitter’daki gibi şifrenize erişmeye çalışacaklardır. ”Profilinize kim bakmış?”, ”takipçi kazan” ya da ”beğeni kazan” gibi bir çok çeşitli uygulama ismi ile hesaplarınıza hem API hem de şifreli erişim sağlanır. Bu uygulamaların çoğu sahtedir. Örneğin; ”profilinize kim bakmış?” adlı uygulamada genellikle beğeni yaptığınız yada takip ettiğiniz profilleri karşınıza çıkarır. Tanıdık profiller görünce haliyle gerçek sanacaksınız. Lakin Instagram gizlilik ilkesinde böyle bir izne yer vermemektedir. Başka bir uygulama örneği verecek olursak takipçi yada beğeni kazan uygulamaları. Instagram üzerinde takipçi ve beğeni sayısının yüksek olmasını isteyen büyük bir kitle var. Bu zaafı kullanmayı arzu eden kişiler ise bu tarz isimlerde uygulamalar ile hesaplara erişmeyi hedef edinirler. Instagram gibi popüler bir uygulama için kolay veya ücretsiz yoldan takipçi edinmek için kullanılabilecek çok sayıda yazılım bulunmakta. Fakat böylesi yazılımlar kullanarak takipçi sayınızı arttırabileceğinizi düşünerek hemen sevinmeyin. Çünkü bu yazılımların hemen hemen hepsi ”Instagram hesabım kendi kendine başkalarını takip ediyor!” cümlesini kurmanızın başlıca sebebini oluşturuyor. Bu yazılımların çoğu zararlı yazılımlar ve bir ortak hedefleri var. O da Instagram hesabınızı kendi yararlarına kullanmak. Bu uygulamalara giriş yaparken hesabınızın kullanıcı adı ve şifresini mecburi olarak giriyorsunuz. Bu sayede hesabınızın bilgileri karşı tarafa ulaşmış olur. Ardından takip etme ve beğeni gibi kullanım haklarınız bu kişilerce ticarete dökülür ve sizden izinsiz bir şekilde hesabınızın ticareti yapılmış olur. Bu tür bir durum ile karşılarsanız hesabınızın ayarlar> uygulamalar bölümünden tanımadığınız uygulamaları kaldırıp ardından şifrenizi değiştirirseniz sorun kalmayacaktır.
Aslında şöyle bir göz attığımızda her platformda erişim şekilleri isim değiştirse de amaç hep aynı. Kurtulma formülü de aynı aslında. Genel olarak şifrenizi değiştirip ayarlar> uygulamalar bölümünden tanımadığınız uygulamaların erişimini kaldırırsanız sorun çözülecektir. Yalnız bu işlemi bilgisayar üzerinden gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Ve genellikle mobil olarak erişim sağlanmamaktadır. Aman, dikkat!
Görsel kaynağı: https://pixabay.com/photo-426559/
