Istılahta kötülüğün teşvikçisi ve temsilcisi, Tevrat’ta muhalif ve rakip, İncil’de bu dünyanın reisi, Süryanice’de tanrılar tarafından desteklenmiş Azazel adlı bir melek, Arapça’da haktan ve rahmetten uzak, İslam’da dumansız ateşten yaratılmış cinler taifesınden bir varlık, ayetlerde bildirildiği üzere ismi malum varlık. İblis.
Adem’in yaratılışına saygı duyması istenirken işaret edilene bakıp, işaret edene itiraz eden, asıl maksadın emre itaat olduğunun bilincine varamayan, toprak ve ateş kıyaslamasıyla materyalizmin baş yazarı, hem yazıp hem oynayan kapitalizmin ünlü aktörü, yaratılıştan gelen yaratılış özelliğini üstünlük kabul eden ırkçılığın piri, Allah’ın sözünün doğruluğunu inkar eden bir yalancı…
Kötülüğün başlangıcının başlatıcısı olan, iradesini yanlış yönde kullandığının farkında olmasına rağmen, gururuna yenik düşerek tövbe yerine isyanı seçen, seçiminde ısrar ederek Adem’in secde edilmeye değer bir yaratık olmadığını ispat edercesine onları yolundan çevirmeye ahdederek aklınca kendi fikrini ispatlama yoluna giden, asıl itaat edilmesi gerekenin yaratıcının emrettiği şeye değil, yaratıcının bizzat emri olduğunu göremeyen, cüretkâr ve bir o kadar da saygısız…
Kibrine isyanı giydiren, kendisi ile insan arasındaki farkın isyana karşı tövbe olduğunun idrakine varamayan, iblis; halk arasında en yaygın olarak kullanılan ve bilinen ismiyle ŞEYTAN.
İnsan ve iblis arasındaki fark:Tövbe, insan ve melek arasındaki ortak özellik: İtaat, şeytan olabilmenin yegane yolu: İsyan ve bu üçgende gezinen insan. İblisin bayraktarlığını yapan ve onun başlattığı kötülükleri dünyanın dört bir köşesinde yaygınlaştıran, kendisine yakıştıramadığı o meşhur mefhum ise kötülüğün simgesi şeytan.
İblis bir kere şeytanlık yaptı, bir taşla beş tohumu (ırkçılık, materyalizm, kibir, isyan, yalan) insanın zihnine kattı. İnsan ise bunu hak etmek için o kadar çok çalıştı ki, beş tohumun üstüne bir de iftira kattı, kendi yaptığı bütün şeytanlıkların suçunu iblise attı. Halbuki iblis, “insanların göğüslerine vesveseler fısıldar” (114/5) sonrasında ise, “Doğrusu benim sizinle ilgim yoktur ; sizin göremeyeceğiniz şeyleri görüyorum. Hem doğrusu ben Allah’tan korkarım, Allah’ın vereceği ceza şiddetlidir.”(8/48) der. Ve uzaklaşır. Hiç bir zaman fail olmaz. Her zaman işin faili insan ve cin olan şeytanlardır.
Bu yüzdendir ki kötülükleri insanlar iradeleri ile tercih etmekte, elleriyle yapmakta, akılları ile mantıksal kılıflar bulmakta. Ama mümessil olarak hep iblisi lanse edip, onu hedef göstererek kendisini temize çıkarmakta. Kötülüğün bilinen adı şeytan, iblis olarak bilinmekte, şeytanlığı yapanın insanın ise kendisi olduğu görmezden gelinmekte.
Rabbim bize, emre itaatsizliğin ve isyan karşısında itaati, yanlışımız karşınsa kibir ve isyan yerine tövbeyi, ırkçılık ve asabiyet yerine kardeşliği, materyalizm yerine takvayı, yalan yerine doğruları, seçmemizde yardım et ki; şeytan olmak yerine yeryüzünün halifesi olmayı, şeytan ve şeytanlıklar ile mücadele etmeyi başarabilelim.
