Sadece, televizyon ve gazetelerden ibaret olan, haber kaynağı bir sektör olarak biliriz. Beş harften oluşan bu kavramın kendisini çok az tanımakla birlikte, üç etkisinden neredeyse habersiziz.
Hayatı kaplayan beşgenin, eylemleri kapsayan üçgen etkisi olarak tanımladığım bu konuda, öncelikle medya kavramının tanımını yapmak, daha doğru olacaktır.
Her türden bilgi aktarımı yapmakla ve iletişim sağlamakla görevli olan; kitleleri yönlendirme, eğitme, bir takım duyguları dile getirme, uyarma ve aynı zamanda eğlendirme vazifesini üstüne alan; yazılı, görsel ve işitsel iletişim araçları ya da iletişim ortamı olarak bilinen; basın yayın ve de 90’lardan sonra yeni medya olarak her tür sosyal ağları kapsayan geniş bir kavramdır.
Radyo –televizyon- gazete/dergi- mobil iletişim- internet tabanlı sosyal network olarak beş köşesi ile müsemma medya kavramının bir de kapsayıcı ama fazla bilinmeyen üç köşeli hipodermik, asgari ve ince etkisi mevcuttur. Bu etkiler ile hayata bakışımızda bazı açılar oluşur. Bu bakış açıları, algılama ve anlamada sadece düşüncelerimizi değil; eylemlerimizi de etkiler.
Hipodermik etkileme durumuna muhatap olanların, kendilerine gösterilenden farklı bir durumu ve tutumu yoktur. Bireyler savunmasızdır. Konu hakkında bir bilgi ya da düşünceye sahip olmayan kitlelerin büyük bir kısmı, bu şekilde etki altına alınarak yönlendirilirler. Konu hakkında hiçbir fikri olmadığından gördüğü, duyduğu ve kendisine iletilen düşüncenin direk müdavimi olur. Hatta kendi düşüncesi gibi savunur.
Asgari etki silahı, filtreleme özelliği olanlar için, var olan eğilimlerden ya da zaaflardan yola çıkarak; bu zaaf ve eğilimleri canlandırma etkisidir. Bunlar bir takım, bir parti, bir tarikat, vb. eğilim ya da müzik, sinema, oyun vb. bağımlılıkları üzerinden, bu etkileri güçlendirme ve bu etkiler üzerinden yönlendirme yapılmasıdır. Eğilimin bulunduğu bu tür bağımlılıkların konu hakkındaki düşüncelerini yorumlayarak onarlın düşünceni etki altına alır ve senin sevdiğin bu şeylere aykırı düşünmeni engeller.
İnce etki silahı, neyi düşünmesi gerektiğini bilenler üzerinde, neyi düşünmeleri gerektiğini söylemeden ne hakkında düşünmeleri gerektiğini ileterek, nelerin önemli dikkate değer ya da nelerin önemsiz olduğunu belirlemek suretiyle, gerekli ya da önemli olanın dışına çıkar ve dikkat çekilen gündem üzerinde düşünmek zorunda bırakılır.
Her üç durumda da etki altına almak ve yönlendirmek için farklı metotlar izleyen medyanın karşısında nispeten savunmasız olan toplumun, sosyolojik olarak nasıl yönetildikleri ve yönlendirildikleri bir yana, bireysel olarak, ne kadar özgür bir düşünceye ve özgür bir iradeye sahip olduğu tartışılır.
Hayatı kaplayan medya beşgeninin etki alanı dışında olmak gayri muhtemel bir gerçekken, etkili üç silahı ile ortaya çıkan durumdan sakınmak bir o kadar zordur. Bu manzarayı izlerken dahi bir etkinin var olmadığını söylemek, neredeyse imkânsız bir durum arz etmektedir.
